یک فیلم، چه یک فیلم بی کیفیت و بسیار بد و چه یک اثر درخشان هنری باشد. اگر مردم آن را تماشا کنند، ارزش نقد کردن را دارد. یک نقد فیلم خوب باید مخاطب را سرگرم متقاعد، آگاه و مطلع کند. یک عقیده و باور بکر، اصیل و بدیع را، بدون فاش کردن و دادن اطلاعات بیش از حد مربوط به طرح داستان فیلم، در اختیار او بگذارد.
یک تحلیل فیلم عالی، دارای این حق است که خودش یک اثر هنری باشد. خواندن را ادامه دهید تا یاد بگیرید چگونه یک فیلم را تحلیل کنید، یک اصل بیا تز گیرا و جالب توجه را پیشنهاد کنید و ارائه دهید و نقدی را بنویسید که به اندازه ماده اولیه (یعنی همان فیلم) سرگرم کننده باشد.
از مطالعه کردن ماده اولیه که منبع تان، محسوب می شود.
1. داده ها و نکات پایه و اساسی درباره فیلم، گردآوری کنید.
شما می توانید این کار را قبل و یا بعد از تماشای فیلم انجام دهید، ولی حتما، قطعأ و مسلما باید این کار را پیش از نوشتن نقد انجام دهید. به این خاطر که نیاز خواهید داشت در هنگام نوشتن، این داده ها و نکات را در نقد خود ترکیب کرده و قرار دهید. چیزهایی که لازم است بدانید این موارد هستند:
· عنوان فیلم و سالی که فیلم بیرون آمد عرضه با اکران شد.
· نام کارگردان
· نام بازیگران نقش اول و اصلی
· ژانر با گونه فیلم
2. در هنگام تماشای فیلم، راجع به آن یادداشت برداری کنید.
پیش از آن که به تماشای فیلم بنشینید، برای یادداشت برداری، یک دفترچه یادداشت یا یک لپ تاپ بیاورید تهیه کنید، فیلمها طولانی هستند و شما میتوانید راحت جزبیات یا نکات اصلی و عمده طرح داستانی فیلم را فراموش کنید. یادداشت برداری به شما اجازه می دهد که چیزهای کوچکی را که بعدا میتوانید به آن ها رجوع کنید، بطور خلاصه و مختصر بنویسید.
هر بار که چیزی، چه خوب چه بد، برای شما قابل توجه، برجسته و خود نمایانه بود و چشم شما را گرفت، آن را یادداشت کنید، این چیز می تواند سنتها و رسوم (یا موارد سفارشی و اختصاصی ساخته شده برای فیلم)، طرز ساخت با ساختار (یا گریم و چهره پردازی بازیگران)، موسیقی یا ...... باشد. درباره این که چگونه این جزییات به بقیه فیلم، ربط پیدا می کند (مربوط می شود) و در مفهوم و مضمون و بافت متن نقد شما چه معنایی دارد (چه معنی ای می دهد) فکر کنید.
هنگامی که داستان فیلم برملا و آشکار می شود، از الگوهایی که شروع به مورد ملاحظه قرار دادن و توجه کردن به آنها می کنید، یادداشت برداری کنید.
از دکمه مکث (وقفه با بزرگترین کلید صفحه کلید یعنی Space ) مکرر و به کرات استفاده کنید. در نتیجه و این چنین، اطمینان حاصل می کنید که چیزی را از دست نداده اید و نمی دهید و اگر لازم، واجب و ضروری باشد به عقب (در مدت زمان فیلم) بر می گردید.
3. روش کار مکانیکی فیلم را تحلیل کنید.
در هنگام تماشا، أجزا و عناصر تشکیل دهنده متفاوتی را که در فیلم با هم آمده اند، تحلیل کنید، در حین تماشا یا بعد از آن، از خود بپرسید که فیلم در این حوزه ها و زمینه ها، چه تاثیری بر روی شما گذاشت؛ (برداشت شما چه بود) .
کارگردانی : کارگردان را و این که چگونه او تصمیم گرفت تا وقایع و رخدادها را در داستان و امور باشد و نشان دهد با تودیع و شرح دهد، در نظر بگیرید و لحاظ کنید. اگر ریتم فیلم کند و آهسته بود یا چیزهایی را که شما فکر می کردید لازم و ضروری هستند، شامل نشده بود، می توانید آن را به کارگردان نسبت دهید، به این خاطر که کارگردان، مسئول این چیزها است. اگر دیگر فیلم های همین شخص کارگردان را تماشا کرده اید، آن ها را با یکدیگر مقایسه کرده و مشخص کنید که کدام یک از آن ها را بیشتر از بقیه دوست داشتید.
فنون فیلم برداری از اجسام متحرک با فیلمبرداری سینمایی : از چه تکنیک هایی برای فیلمبرداری فیلم، استفاده شد؟ چه اجزا و عناصر مربوط به زمینه و صحنه و پس زمینه به خلق و ایجاد یک لحن مشخص، کمک کردند؟
نگارش : فیلمنامه و دیالوگ ها و شخصیت پردازی را که شامل آن هستند، ارزیابی کنید. آیا احساس کردید که طرح داستانی فیلم، خلاقانه و مبتکرانه و غیر قابل پیش بینی بود یا خسته کننده و ضعیف؟ آیا واژه ها. حرف ها و گفته های شخصیت ها برای شما موثق و باور کردنی به نظر می رسید؟
تدوین : آیا روند فیلم، مرتبا در حال تغییر و متلاطم بود یا آرام، هموار و بدون اصطکاک از صحنه ای به صحنه دیگر، جریان داشت؟ راجع به استفاده از نور پردازی و دیگر جلوه های محیطی و پیرامونی، یادداشت برداری کنید. اگر فیلم، گرافیک ساخته و خلق شده توسط رایانه داشت. به این فکر کنید که آیا آن ها واقعی به نظر می رسیدند و با بقیه فیلم تناسب داشتند و جور و هماهنگ بودند یا نه.
طراحی لباس : آیا انتخاب لباس با شکل و سبک فیلم، جور و هماهنگ بود و تناسب داشت؟ آیا به لحن کلی فیلم کمک می کرد و در آن تأثیر داشت و دخیل بود؟ یا این که نه، به جای این کار، از موضوع (یعنی لحن کلی منحرف بود؟
طراحی صحنه : این مسأله را که چگونه صحنه و وضع ظاهری فیلم، دیگر اجزا و عناصرش را تحت تأثیر قرار داد، در نظر داشته باشید و آن را بررسی کنید. آیا آن برای شما، به تجربه اضافه کرد یا از آن کم کرد؟ اگر فیلم را در یک مکان واقعی فیلم برداری کرده بودند، آیا این محل فیلم برداری، خوب انتخاب شده بود؟
موسیقی متن یا ترک و حاشیه صوتی : آیا با صحنه ها کار می کرد، جواب میداد، اثر داشت و موفقیت آمیز و نتیجه بخش بود؟ آیا بیشتر یا کمتر از حد معمول، استفاده شده بود؟ آیا دارای تعلیق و کشش و هیجانی و دلهره آور بود؟ آیا سرگرم کننده و مفرح یا تحریک کننده، آزار دهنده و خشمگین کننده بود؟ یک ترک صوتی، عاملی است که موفقیت و کامیابی یا شکست یک فیلم را تعیین و مشخص می کند، خصوصا (به ویژه – مخصوصا) این که اگر آهنگها یک پیام و معنای ویژه و خاصی برای آنها داشته باشند.
4. یک بار دیگر آن را تماشا کنید.
غیر ممکن است که بتوانید فیلمی را که فقط یک بار آن را تماشا کرده اید، بطور کامل درک کرده و بفهمید، خصوصا این که برای یادداشت برداری، به کرات و مکررا مکث کرده باشید.
قبل از نوشتن نقد فیلم ، خصوصا اگر نقد فیلم خارجی بود ، دست کم (حداقل) یک بار دیگر، آن را تماشا کنید. به جزییاتی که تقریبا ممکن است در هنگام تماشای فیلم برای اولین بار از دست داده باشید، توجه کنید. این بار، نکات جدی مربوط به کانون یا مرکز توجه را انتخاب کرده و دنبال کنید؛ اگر بار اولی که داشتید فیلم را تماشا می کردید، مشغول یادداشت برداری های زیادی درباره بازیگری بودید، در هنگام دیدن فیلم برای بار دوم، کانون توجه تان را بر فیلم برداری سینمایی متمرکز کنید.
نوشتن نقدتان
1. یک نظر و عقیده بکر و اصیل بر اساس تجزیه و تحلیل های تان خلق کنید.
حالا که بطور کامل، دقیق و موشکافانه فیلم را بررسی کرده اید، چه به بینش ها و بصیرت های منحصر به فرد و بی همتایی را می توانید به روی میز و بر روی کاغذ بیاورید؟ یک نظر یا عقیده را پیشنهاد و ارائه کنید، یک ایده مرکزی برای بحث و گفتگو کردن و تأیید و حمایت از آن با مشاهدات خود بر روی عناصر مختلف و گوناگون فیلم. نظر و عقیده تان باید در اولین پاراگراف نقدنان، مورد بحث و گفتگو قرار بگیرد.
داشتن یک نظر و عقیده، مطلب مربوط به بررسی فیلم را در جایگاهی فراتر از نوشتن خلاصه طرح داستانی فیلم، قرار می دهد و آن را وارد قلمرو نقد فیلم (که سزاوارانه و به حق، شکل هنری مخصوص به خود را دارد) می کند. برای ارائه کردن یک نظر و عقیده گیرا، جذاب، قانع کننده و تأثیر گذار برای نقدتان، سؤالات زیر را از خود بپرسید:
· آیا فیلم یک اتفاق و رخداد کنونی و جاری یا مسئله و موضوع امروزی و معاصر را منعکس می کند (نشان می دهد و آشکار می کند؟) این مسئله می تواند روش و شیوه کارگردان برای جلب توجه کردن (به سوی خود کشاندن) در یک گفتگو و مکالمه مهمتر باشد، به دنبال راه ها و روش هایی برای مرتبط کردن محتوای فیلم با جهان و دنیای واقعیه بگردید. (در جست وجوی آن باشید.)
· آیا به نظر می رسد که فیلم، پیامی داشته باشد یا تلاش می کند موجب بروز و ظاهر ساختن عکس العمل و واکنش یا احساسات و عواطف ویژه و خاص تماشاگران شود؟ می توانید درباره این که آیا فیلم به اهداف مختص به خود می رسد یا نه، بحث و گفتگو کنید.
· آیا فیلم در یک سطح شخصی با شما ارتباط برقرار می کند؟ می توانید نقدی را بنویسید که از احساسات و عقاید شما سرچشمه می گیرد و برای این که کاری کنید که برای خوانندگان خود، جالب توجه و جذاب شود، تعدادی داستان و روایت شخصی در آن ترکیب کنید.
· اگر سبک و شیوه نگارش نان (نوشتن نان ، معمولا شوخ طبعانه (همراه با بذله گویی) و خنده دار، بانمک و سرگرم کننده است، باید آن را عوض کنید، یعنی نقدتان باید همانند بقیه نقدها باشد و نباید آن را از دیگر نقدها مستثنی کنید. همچنین اگر نقدنان جدی و دراماتیک (وابسته به داستان نمایشی و درام) باشد، جواب می دهد و موفق می شود. بگذارید زبان و سبک و شیوه نوشتن تان، بعد، چشم انداز و دید منحصر به فردتان و فردیت و شخصیت شما را منعکس کند ، زبان و سبک و شیوه نگارش تان اگر اینگونه باشد، برای خواننده به میزان زیادی سرگرم کننده تر است. |
2. با یک خلاصه کوتاه از طرح داستانی فیلم، پاراگراف مربوط به عقیده و نظرتان را دنبال کرده و ادامه دهید.
خوب است که به خوانندگانتان، اگر تصمیم به دیدن فیلمی که شما آن را نقد می کنید، گرفتند، ایده ای راجع به چیزی که قرار است تجربه کنند و انتظار آن را داشته باشند، بدهید. خلاصه ای کوتاه و مختصر از طرح داستانی فیلم که در آن شما شخصیت های اصلی را می شناسید و زمان و محل داستان فیلم را (صحنه ها و رویدادهای آن را) توصیف می کنید و حسی از کشمکش و تضاد مرکزی یا نکته ای اصلی مربوط به فیلم را بدهید.
هیچ وقت قانون شماره یک مربوط به تحلیل فیلم را زیر پا نگذارید و آن را نقض نکنید: بیش از حد (زیاد)، اطلاعات درباره فیلم لو ندهید و فاش نکنید. فیلم را برای خوانندگانتان خراب نکنید!
· هنگامی که اسامی شخصیت ها را در خلاصه تان از طرح داستانی فیلم می نویسید، نام های بازیگران را مستقیما کنار شان (بعد از آن ها) در پرانتز ذکر کنید.
· مکانی را برای ذکر نام کارگردان و عنوان کامل فیلم پیدا کنید.
· اگر احساس می کنید که باید درباره اطلاعاتی که ممکن است چیزهایی را برای خوانندگان (لو بدهد و افشا کند) و بحث کنید، در ابتدا به آنها هشدار و اطلاع دهید و یادآوری کنید.
3. دست به کار شوید و تحلیل تان راجع به فیلم را بنویسید.
چندین پاراگراف بنویسید، پاراگراف هایی که در مورد عناصر جذاب فیلم که نظر و عقیده شما را حمایت و پشتیبانی می کنند، بحث می کنند. درباره بازیگری، کارگردانی، فیلم برداری سینمایی، محل فیلمبرداری (زمان و مکان اتفاقات و رخدادهای طرح داستانی فیلم) و امثال این موارد بحث کنید و از نثر غیر مبهم و شفاف و سرگرم کننده ای که خوانندگانتان را درگیر می کند، استفاده کنید.
· فرم نگارش تان را بطور غیر مبهم و شفاف حفظ کنید و طوری باشد که برای فهمیدن و درک کردن، آسان باشد. از واژگان و لغات فنی و اصطلاحات و زبان حرفه ای و تخصصی مربوط به فیلم سازی، زیاد استفاده نکنید و کاری کنید که زبانتان پر شور و پر حرارت (صریح و قاطع) و قابل فهم برای عموم افراد شود.
· واقعیت ها و اطلاعات و نظر و عقیده تان، هر دوی شان را ارائه کنید. برای مثال ممکن است شما چیزی مثل موسیقی پس زمینه سبک باروک، یک نوع موسیقی خشن، ناهنجار و ناخوشایند بود که با زمان یا صحنه قرن بیستم تضاد داشت.» بیان کنید. این گفته و جمله شما بسیار مطلع کننده و اطلاعات دهنده تر از این است که بطور ساده (فقط و صرفا) بگویید: «این موسیقی یک انتخاب عجیب و غیر عادی برای این فیلم بود.»
4. از تعداد زیادی مثال (از مثال های فراوان) برای تأیید و اثبات نقطه نظراتتان استفاده کنید.
اگر درباره فیلم حرف می زنید و جمله ای می نویسید، آن را با یک مثال توصیفی حمایت و پشتیبانی کنید. حالت و چگونگی به نظر رسیدن صحنه ها حالت، سبک و نوع بازی یک فرد به خصوص، زاویه های دوربین و امثال این موارد را توصیف کنید. می توانید برای بیان ایده ها و افکارتان بطور مؤثر، دیالوگ های بازیگران را هم بصورت نقل قول بیاورید و بازگو کنید. با استفاده از این روش به خوانندگانتان یک حس و شناخت درباره فیلم می دهید و در همین زمان، بیان و گفتن نقدتان راجع به فیلم را ادامه می دهید.
5. به نقدتان کمی (قدری) شخصیت و فردیت دهید.
می توانید مانند یک مقاله رسمی دانشگاهی به نقدتان بپردازید ولی جالب تر و جذاب تر می شود اگر آن را مال خود کنید. (یعنی کاری کنید که نقد، شخصی شود و صاحب آن فقط خود شما باشید.)
اگر سبک و شیوه نگارش تان (نوشتن تان) معمولا شوخ طبعانه (همراه با بذله گویی) و خنده دار، بانمک و سرگرم کننده است، باید آن را عوض کنید، یعنی نقدتان باید همانند بقیه نقدها باشد و نباید آن را از دیگر نقدها مستثنی کنید. همچنین اگر نقدتان جدی و دراماتیک (وابسته به داستان نمایشی و درام) باشد، جواب می دهد و موفق می شود. بگذارید زبان و سبک و شیوه نوشتن تان، بعد، چشم انداز و دید منحصر به فردتان و فردیت و شخصیت شما را منعکس کند - زبان و سبک و شیوه نگارش تان اگر اینگونه باشد، برای خواننده به میزان زیادی سرگرم کننده تر است.
6. نقدتان را با یک نتیجه گیری به پایان برسانید.
نقدتان باید پیوند و رابطه ای با نظر و عقیده بکر و اصیلتان داشته باشد و تعدادی رهنمود و دستور العمل در مورد این که آیا مخاطبان باید به تماشای فیلم بروند یا نه، فراهم کند و در اختیارتان بگذارد. از آنجایی که نتیجه گیری تان در واقع، پایان و انتهای نوشته تان است، گذشته از این باید به تنهایی گیرا، متأثر کننده و قانع کننده و جذاب باشد.
آراستن و پیراستن، شسته و رفته کردن و بهتر کردن مقاله تان ( نقدتان)
1. نقدتان را ویرایش کنید.
به محض این که نوشتن اولین پیش نویس را تمام کردید، همه آن را بخوانید و تعیین و مشخص کنید که آیا به خوبی، جریان و ساختار درستی دارد یا نه. ممکن است لازم باشد پاراگراف هایی را در اینجا تغییر دهید، جملاتی را حذف کنید یا برای پر کردن قسمت هایی که خالی مانده اند، در جاهای مختلف و گوناگون مطالب و اطلاعات بیشتری را اضافه کنید. قبل از این که نقدتان را از لحاظ ویرایشی و ویراستاری، بی عیب و نقص، صحیح و معتبر بدانید و در نظر بگیرید، دست کم (حداقل) یک بار و یا شاید دو یا سه بار، آن را از فیلتر ویرایش بگذرانید و رد کنید.
· از خودتان بپرسید که آیا نقدتان به عقیده و نظرتان پایبند بود یا نه. (آیا با آن صادق بود یا نه) آیا نتیجه گیری تان با ایده های اولیه و آغازین تان (ایده هایی که در ابتدای نقدتان آنها را مطرح کردید) ارتباط و پیوندی داشت؟
· تعیین و مشخص کنید که آیا نقدتان شامل اطلاعات کافی درباره فیلم است یا نه، برای این که به خوانندگانتان یک حس و مفهوم بهتری در مورد این که فیلم راجع به چه چیزی است، بدهید، ممکن است که لازم باشد به عقب برگردید و در جاهای مختلف و گوناگون، شرح، توصیف و توضیحات بیشتری اضافه کنید.
· تعیین و مشخص کنید که آیا نقدتان به تنهایی، به عنوان یک نوشته متکی به خود، به اندازه کافی جالب و جذاب است یا نه. آیا در این بحث و گفتمان، یک چیز بکر، أصیل، بدیع و نوین نوشتید؟ (دخیل بود؟). خوانندگانتان با خواندن نقدتان چه چیزی بدست می آورند؟ (چه چیزی گیر شان می آید؟)؛ چیزی که اگر بطور ساده (صرفأ و فقط) فیلم را تماشا کنند، آن را بدست نمی آورند.
2. نقدتان را تصحیح و غلط گیری کنید.
اطمینان حاصل کنید که املای آسامی همه بازیگران را بطور صحیح نوشته و تمامی تاریخ ها را درست وارد کرده اید. اشتباهات چاپی، دستور زبانی و املایی را نیز تصحیح کرده و از بین ببرید. یک نقد تر و تمیز و عاری از غلطهای نگارشی، نسبت به نقدی که پر از اشتباهات احمقانه است، بسیار (خیلی) حرفه ای تر به نظر می رسد.
3. نقدتان را منتشر کنید یا به اشتراک بگذارید.
نفدتان را روی وبلاگتان پست کنید (بگذارید)، آن را در یک انجمن مختص به مباحث مربوط به فیلم و سینما به اشتراک بگذارید، آن را در صفحه فیس بوک تان قرار دهید یا برای دوستان و خانواده تان ایمیل کنید. فیلم ها کامل ترین و نمونه ترین شکل هنری زمان ما هستند و مانند تمامی هنرها موجب به راه افتادن بحث و جدل و مناقشه می شوند، جایی (میعادگاهی، یک محل اجتماع یا پاتوق( را برای نشان دادن اندیشه ها و تراوشات فکری و ذهنی و بازتاب خود، فراهم می کنند و در اختیار ما می گذارند؛ و به شدت (یا ماهرانه) فرهنگ ما را تحت تأثیر قرار می دهند. همه این موارد به این معنا است که آنها چه آثار ناموفق و شکست خورده باشند و چه آثار مختص به نبوغ، هوش، ذکاوت و استعداد ناب و خالص، ارزش این را دارند که در موردشان بحث و گفتگو کنیم.
راهنمایی و نکته ها
• این مسأله را بفهمید که فقط به این دلیل که فیلم، مطابق سلیقه شما نیست، به این معنا نیست که باید نقد بد و منفی ای راجع به آن بنویسید. یک منتقد خوب به مردم کمک می کند که فیلم هایی را که دوست دارند یا دوست خواهند داشت، پیدا کنند و از آنجایی که شما سلیقه همه افراد را در انتخاب فیلم ندارید و نمی دانید (سلیقه شما با سلیقه آنها در انتخاب فیلم، یکی و یکسان نیست)، لازم است که قادر باشید که به مردم بگویید چنانچه بتوانند از فیلم لذت ببرند، حتی اگر خودتان از تماشای فیلم لذت نبرده باشید.
• زیاد نقد فیلم بخوانید و به این فکر کنید که چه چیزی برخی از آن ها را نسبت به بقیه، کمک کننده تر و سودمندتر می کند. دوباره می گوییم: ارزش یک نقد، همیشه در صحت و درستی آن (این که خواننده چه قدر و به چه میزان با منتقد موافقت می کند) نیست، بلکه در مفید بودن و سودمند بودن آن (این که منتقد تا چه اندازه به خوبی می تواند پیش بینی کند که آیا خواننده نقد از فیلم لذت خواهد برد یا نه) است.
• اگر فیلمی را دوست ندارید، بد دهن و فحاش و بدجنس و خبیث نباشید. اگر امکان دارد (در صورت امکان) از تماشای فیلم هایی که مطمئنا و یقینا از آنها متنفر و بیزار می شوید یا خواهید شد، اجتناب کنید.
• اطمینان حاصل کنید که (مطمئن شوید که) اسپویلر (متنی که قسمتی از داستان فیلم را برای مخاطبان و خوانندگان آشکار میکند) به نقدتان اضافه کنید! (اضافه نکرده باشد!).
ترجمه شده توسط آمیر لازمی
این یک نظر آزمایشی است.